De Oekraïense president Volodymyr Zelensky is donderdag in Nederland om onder andere met Tweede Kamerleden te praten. Caroline van der Plas (BBB) vond de datum van het bezoek “heel misplaatst” omdat het samenvalt met de Nationale Dodenherdenking. Op ons reactieplatform NUjij vroegen veel bezoekers zich af: is die datum toeval of bewust?

Het is toeval, liet minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) donderdag weten. “We hebben niet georkestreerd om hem specifiek op 4 mei te laten komen”, zei hij in het radioprogramma Sven op 1 op NPO Radio 1.

De datum heeft volgens Hoekstra te maken met het zeer intensieve schema dat de Oekraïense president afloopt. Hierin bezoekt hij een aantal hoofdsteden.

“Daarnaast is hij natuurlijk voortdurend bezig met die verschrikkelijke oorlog die woedt in zijn eigen land”, zei de minister. “Daarom komen dat soort bezoeken altijd op relatief korte termijn tot stand.”

‘Symboliek komt terug in bezoek’

Bob Deen, Oost-Europadeskundige van Instituut Clingendael, vermoedde al dat de datum van het bezoek puur logistiek was bepaald. Dat vertelde hij woensdagavond in het tv-programma Nieuwsuur.

Wel verwachtte Deen dat de symboliek van de Dodenherdenking zou terugkomen in het bezoek. “Dat is natuurlijk een mooi moment voor Zelensky om stil te staan bij het leed dat Nederland in eerdere oorlogen heeft geleden.”

Uiteindelijk deed Zelensky dat ook tijdens zijn toespraak in Den Haag. “Herdenk vanavond ook de Oekraïners”, zei hij.

President vroeg om wapens en tribunaal

Zelensky’s bezoek aan Nederland was onaangekondigd. Naast zijn speech voor de Kamerleden sprak hij met Hoekstra en premier Mark Rutte. Daarnaast gaat hij bij koning Willem-Alexander langs.

Verder bezocht Zelensky het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Zijn bezoek aan onder meer Nederland is een nieuwe stap om andere landen om wapens en gevechtsvliegtuigen te vragen. Ook wil hij Rusland verantwoordelijk stellen voor oorlogsmisdaden.

Hoewel het kabinet nog een besluit moet nemen, heeft premier Mark Rutte “er vertrouwen in” dat er uiteindelijk gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne zullen gaan.

Rutte heeft vertrouwen in levering F-16’s aan Oekraïne: ‘Maar we zijn er nog niet’

Door Priscilla Slomp en Lennart ‘t Hart

---

04 mei 2023 om 14:08Update: 2 uur geleden

Nederland praat samen met zijn bondgenoten over het leveren van F-16-straaljagers aan Oekraïne. Hoewel de landen nog geen besluit hebben genomen, vertrouwt premier Mark Rutte erop dat er uiteindelijk gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne gaan.

“We zijn er nog niet”, zei Rutte donderdagmiddag op een persconferentie in het Catshuis in Den Haag, met naast hem de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Maar de premier zag eenzelfde soort terughoudendheid ook toen het ging over het sturen van pantserhouwitsers en Leopard-tanks, “en die zijn nu in Oekraïne”.

Als het gaat over het leveren van wapens spreekt Nederland met landen als Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. Rutte herhaalde dat er voor ons land geen taboes zijn als het gaat om die wapenleveringen.

Zelensky vraagt al langer om westerse gevechtsvliegtuigen. Daarvoor moeten eerst nog piloten getraind worden, benadrukte hij. Ook daarover moet volgens hem snel een positief besluit worden genomen. Volgens de president is er geen reden om te wachten.

Nog geen nieuwe toezeggingen bekendgemaakt

Rutte en Zelensky spraken donderdag onder meer over wapens, gerechtigheid voor Oekraïne en een toekomstig lidmaatschap van Oekraïne van de NAVO. Of Nederland al concrete toezeggingen heeft gedaan, werd op de persconferentie niet duidelijk.

“We hebben het over een aantal concrete dingen gehad, maar die kan ik nu niet delen. Misschien op een andere dag”, zei Zelensky. De Oekraïense president zei wel dat hij het gevoel heeft dat er meer steun vanuit Nederland gaat komen.

Verder sprak hij opnieuw zijn wens uit over een Oekraïens NAVO-lidmaatschap. Wel is het volgens hem onrealistisch dat zijn land zich tijdens de oorlog aansluit bij het bondgenootschap. “Ik wil in elk geval horen dat we na de oorlog wel bij de NAVO kunnen horen.”

Bij de gesprekken was ook de Belgische premier Alexander De Croo aanwezig. Zelensky bedankte hem voor de Belgische solidariteit met Oekraïne en voor de sancties die België heeft opgelegd aan Rusland.

De steun van Nederland aan Oekraïne tot nu toe

• In december zegde het kabinet Oekraïne voor dit jaar 2,5 miljard euro toe. Tot nu toe heeft het daarvan zo’n 1,2 miljard euro uitgegeven.
• Dit geld heeft het kabinet onder meer besteed aan gevechtsvoertuigen zoals tanks, luchtverdedigingssystemen, mitrailleurs, munitie, drones voor waarneming en voertuigen zoals ambulances.
• Ook heeft Nederland bijvoorbeeld aggregaten, rantsoenen, veldhospitalen en tenten geleverd.

Volg dit onderwerp

Krijg een melding bij nieuws over de oorlog in Oekraïne

Zelensky noemt Rutte goede vriend

Nederland is een van de trouwste bondgenoten van Oekraïne als het gaat om het leveren van militaire en humanitaire steun. Zelensky noemt Rutte geregeld zijn “goede vriend”.

Zo ook in de toespraak die de Oekraïense president vorig jaar via een videoverbinding gaf in de Tweede Kamer. Hij benadrukte toen dat hij voor EU-lidmaatschap van Oekraïne op de steun van “zijn vriend Mark” rekende. Nederland stelde zich destijds op dit punt terughoudend op.

Inmiddels is Rutte “zeer onder de indruk” van de stappen die Oekraïne zet op het gebied van democratische hervormingen en de aanpak van corruptie. De premier benadrukte donderdag dat hij het knap vindt dat het land dit voor elkaar bokst terwijl het in oorlog is. Later dit jaar komt de Europese Commissie met een rapport over de vooruitgang van Oekraïne.

Zelensky hamert op berechting Poetin

Zelensky hield eerder op donderdag ook een toespraak voor leden van de Eerste en Tweede Kamer in het World Forum in Den Haag. Tijdens die speech hamerde hij op de berechting van Rusland en de Russische president Vladimir Poetin voor de oorlogsmisdaden tegen Oekraïne. Dat moet volgens hem gebeuren bij een speciaal, nog op te richten internationaal tribunaal.

Zelensky’s bezoek aan Nederland was onaangekondigd. Hij bezocht donderdag ook het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag.