Onderzoekers zagen bijvoorbeeld enkele clusters van uiteenlopende groottes en een mysterieuze L-vormige, draadachtige structuur.

Astronomen hebben de Hubble-ruimtetelescoop gebruikt om dichter dan ooit bij het hart van een gigantisch zwart gat te komen, dat een quasar aandrijft. En dat heeft veel verrassende inzichten over deze nog altijd raadselachtige verschijnselen opgeleverd. “Door de krachtige waarnemingen van Hubble krijgen we een nieuwe kijk op quasars”, zegt onderzoeker Bin Ren van het Observatorium Côte d’Azur. “We zijn erg enthousiast omdat we nog nooit zoveel details hebben kunnen zien.”

Wat is een quasar?
Quasars verschijnen als kleine lichtpuntjes aan de hemel. Ze lijken daarmee wel een beetje op sterren. Dat heeft hen dan ook de naam ‘quasi-stellair object’ opgeleverd. De eerste quasar, 3C 273, werd in 1963 ontdekt door Maarten Schmidt en ligt op een afstand van 2,5 miljard lichtjaar. Het object valt dan direct al op door zijn extreme helderheid; quasars kunnen gerekend worden tot de helderste objecten in het universum. Maar wat zijn het dan precies voor objecten? In feite is een quasar niets anders dan het extreem heldere centrum van actieve sterrenstelsels. De zeer heldere gloed die dit centrum genereert ontstaat door de aanwezigheid van een supermassief zwart gat dat omringd wordt door een uit gas en stof opgebouwde accretieschijf. Gas dat vanuit die accretieschijf richting het zwarte gat valt, geeft enorme hoeveelheden energie af (in de vorm van licht en straling). Hierdoor is het object tot op zeer grote afstanden waarneembaar. In feite zijn quasars dus heldere objecten die worden aangedreven door vraatzuchtige, superzware zwarte gaten die grote hoeveelheden energie uitstoten terwijl ze ondertussen al het gas, stof en ander materiaal opslokken dat zich te dichtbij waagt.

Complex
Het is overigens niet voor het eerst dat Hubble quasars bestudeert. In 1994 liet Hubble’s scherpe blik bijvoorbeeld al zien dat de omgeving van quasars veel complexer is dan astromen hadden gedacht. De beelden gaven aanwijzingen voor galactische botsingen en fusies tussen quasars en hun begeleidende sterrenstelsels, waarbij puin in supermassieve zwarte gaten stortte. Dit zorgt ervoor dat de enorme zwarte gaten die quasars aandrijven weer tot leven komen.