1) Islam: regels om jezelf te verlossen

Nieuws

( Uit het Nederlands Dagblad) Veel islamitische regels en voorschriften lijken op bepalingen uit het Oude Testament, valt vrijgemaakt predikant Lucius de Graaff op. Toch staat de islamitische ethiek in een heel ander kader, concludeert hij. De nadruk ligt op zelfverlossing en onderwerping.

Voor christenen én moslims schreef vrijgemaakt-gereformeerd predikant Lucius de Graaff uit Hattem een boek waarin hij de christelijke ethiek vergelijkt met de islamitische. Op het eerste gezicht zijn er veel overeenkomsten, vindt hij. Maar nader onderzoek leert volgens hem dat de regels en voorschriften in de islam in een ander kader staan, namelijk van zelfverlossing en een ondiep zondebesef.

Farid Boundati

Zijn boek De weg naar de bron. Geboden in islam en christendom (Uitg. Woord en Wereld, Bedum) wordt vrijdagavond in Rotterdam-Delfshaven gepresenteerd. De Graaffs vriend en moslim Farid Boundati zal er dan op reageren.

De predikant, oud-bestuurslid van de Stichting Evangelie en Moslims en al jaren bezig met de verhouding tussen islam en christendom, liet Boundati en zijn vrouw Assia meelezen bij het schrijven. Bewust, om te voorkomen dat hij karikaturen zou neerzetten en bestrijden. In het maatschappelijk debat gaat het snel over de extremen, maar wat helpt het, zegt De Graaff, dat je elkaar met karikaturen bestrijdt? Het schetsen van een eerlijk beeld maakt het mogelijk een echt geloofsgesprek te voeren.

wegwijs maken

Voor wie schreef u dit boek?

Allereerst voor mede-christenen, om ze wegwijs te maken. Bij lang niet iedereen leven er vragen. Maar vaak zie je, wanneer ze concreet met moslims in aanraking komen, ze de vraag stellen hoe dat eigenlijk zit.

Daarnaast weet ik intussen dat ook sommige moslims mijn boek zullen lezen. En dat kan, het is er geschikt voor. Verder denk ik aan hen die zijn overgegaan naar het christelijke geloof.

islamitische ethiek

Bestaat islamitische ethiek?

De ethiek speelt in de islam een grotere rol dan binnen het christendom. De godsdienstigheid van moslims bestaat vooral uit het doen van goede daden. Alle menselijke daden zijn in vijf categorieën ondergebracht: verplicht, aanbevolen, toegestaan, afkeurenswaardig en verboden. Zon verplichting is bijvoorbeeld het gebed, vijfmaal daags. Het doen van goede dingen is belangrijk voor moslims om hun tijd in het vagevuur, zoals de islam dat kent, te bekorten.

Je ziet dat er in traditioneel-islamitische landen moeftis (hoge islamitische wetsgeleerden) zijn die aangeven wat wel en niet mag. Maar moslims in het Westen kunnen daarmee niet goed uit de voeten, ze bevinden zich in een autoriteitscrisis. De orthodoxe antwoorden volstaan niet in hun westerse leefwereld. Dat leidt tot de komst van moderne internetmoeftis een fascinerende ontwikkeling.

Tien Geboden

Kent de islam de Tien Geboden?

In soera 17 van de Koran staan twaalf geboden, en die worden vaak als de gulden regel gezien. Het eerste luidt stel naast God geen andere God… en dat lijkt sterk op het eerste gebod van de Tien Geboden. Zo zijn er verboden om te stelen en te doden. Veel regels en voorschriften in de Koran doen denken aan die uit het Oude Testament. Over het omgaan met wezen, het werken met een eerlijke maat en een verbod op woekerrente: handel is toegestaan, woeker verboden. Ik zeg vaak dat de islam geen achterlijke godsdienst is, maar een achtergebleven godsdienst. Er is geen plaats voor de voortgang die Jezus Christus heeft gebracht.

verschillen

Bij nader onderzoek ziet u grote verschillen. Wat is de belangrijkste?

De regels en voorschriften blijken in een totaal ander kader te staan. Dat zie je goed bij Job. In de Koran wordt hij beschreven als een sterke gelovige, een model-moslim, die wist dat hij door de duivel verzocht werd. In de Koran is hij sterk en doet hij alles goed. In de Bijbel legt Job de hand op zijn mond als God tot Hem spreekt. Hij erkent zijn zwakheid en weet zich van God afhankelijk.

Vaak wordt beweerd dat de islam geen begrippen als barmhartigheid, liefde en genade kent, maar dat is niet zo. Die kennen ze evengoed, maar ze staan in een ander kader. Genade betekent dat je je in de lichtkring van Allahs genade binnenwerkt. Het is een vorm van zelfverlossing.

zonde

Zo zien moslims zonde als een fout die je goed kunt maken. Als je wilt, kun je zonder zonde leven. Je kunt zelf de afstand met Allah overbruggen.

Andersom is het verwijt vaak dat christenen als een beest kunnen leven, even op hun knietjes gaan om vergeving te vragen, en daarna er weer op los leven. Dat vinden ze veel te makkelijk. Het is dus belangrijk dat christenen ook wijzen op het belang van heiliging, naast de rechtvaardiging.

Kent de islam het liefdegebod, zoals christenen de wet samenvatten: God liefhebben en je naaste als jezelf?

Nee, voor Matteüs 22: 38-40 is er geen parallel in de Koran. Het grote gebod voor moslims is onderwerping. Ze zijn geen kind van God, maar een knecht.

buurman

Moet een christen dit weten over zijn moslimbuurman of -collega?

In mijn tijd als bestuurslid kregen we weleens het verzoek voorlichting aan een gemeente te geven over de islam. Mijn eerste advies was dan: zorg dat je weet met wie je te maken hebt, zodat je geen domme dingen doet. Kom je bij een moslim thuis, doe dan je schoenen uit; alle moslims zijn wars van varkensvlees; steek geen hand uit naar een moslimvrouw maar wacht tot ze jou haar hand geeft wat overigens vroeger in Nederland ook zo was; reageer als er bij de buren een baby is geboren niet te enthousiast, want dan denken ze dat je jaloers bent, en dat zo het boze oog op haar is; sla een uitnodiging om mee te eten niet af; en eet dan altijd met je rechterhand.

Uw boek heet De weg naar de bron. Waarom?

De Torah betekent letterlijk wegwijzing. Sharia betekent de weg. En wij geloven in Jezus, die zegt: Ik ben de weg en de bron. Wij geloven in de mens- en vleesgeworden Zoon van God, in Jezus, een persoon. De islam is een boekgeloof, de Koran en de traditie zijn haar bronnen. Dat is ook een groot verschil.

---

2. Christelijk geloof: Wordt er in de Bijbel gesproken over het vagevuur?

Het antwoord uit de Bijbel

 Nee. Het woord ‘vagevuur’ komt niet in de Bijbel voor. Ook leert de Bijbel niet dat zielen van overleden mensen in een vagevuur worden gelouterd. a Kijk eens wat de Bijbel zegt over zonde en dood, en hoe dit de leer van het vagevuur tegenspreekt.

•   Iemand wordt van zonde gereinigd door geloof in het bloed van Jezus, niet door een zogenaamd vagevuur. Volgens de Bijbel ‘reinigt het bloed van zijn [Gods] Zoon Jezus ons van elke zonde’ en heeft Jezus ‘ons verlost (…) van onze zonden door zijn bloed’ (1 Johannes 1:7; Openbaring 1:5, Willibrordvertaling). Jezus heeft voor onze zonden betaald door ‘zijn leven te geven als losgeld voor velen’ (Mattheüs 20:28, WV).
•   Mensen die zijn gestorven, zijn zich van niets bewust. ‘Levenden weten tenminste nog dat ze doodgaan, maar doden weten helemaal niets meer’ (Prediker 9:5, WV). Iemand die gestorven is voelt niets meer en kan daarom ook niet worden gereinigd door een vagevuur.
•   Mensen worden niet na hun dood gestraft voor hun zonden. De Bijbel zegt: ‘Het loon van de zonde is de dood’ en ‘Wie gestorven is, is rechtens vrij van de zonde’ (Romeinen 6:7, 23, WV). De dood is de volledige straf voor zonde.

Wat houdt de leer van het vagevuur in?

Het vagevuur wordt in de katholieke leer omschreven als de toestand, plaats of omstandigheid waarin de zielen van degenen die gestorven zijn boeten voor hun zonden en worden gelouterd. b Volgens de Catechismus van de Katholieke Kerk is deze loutering nodig om ‘de noodzakelijke heiligheid te verwerven om in de vreugde van de hemel te kunnen binnengaan’. De catechismus zegt verder dat ‘de overlevering van de Kerk spreekt (…) van een louterend vuur’, zoals afgebeeld in de illustratie bij dit artikel. Dit is echter geen Bijbelse lering.

Waar komt de leer van het vagevuur vandaan?

De oude Grieken geloofden in het voorgeborchte en het vagevuur. Onder invloed van de Griekse filosofie beweerde Clemens van Alexandrië dat de doden van zonde konden worden gereinigd door een louterend vuur. Maar volgens The History of Christian Doctrines was het paus Gregorius de Grote die het vagevuur als een onbetwistbaar geloofspunt neerzette. Het naslagwerk voegt eraan toe dat Gregorius, die paus was van 590 tot 604, ‘vaak “de bedenker van het vagevuur” wordt genoemd’.

De katholieke kerk formuleerde haar officiële leer over het vagevuur op de concilies van Lyon (1274) en Florence (1439) en bevestigde die opnieuw op het Concilie van Trente in 1547.

a Het boek Orpheus: A General History of Religions zegt over het vagevuur: ‘Er wordt in de evangeliën met geen woord over gesproken.’ En de New Catholic Encyclopedia zegt: ‘De katholieke leer over het vagevuur is uiteindelijk gebaseerd op overlevering, niet op de Heilige Schrift’ (tweede uitgave, Deel 11, blz. 825).

b Zie de New Catholic Encyclopedia, tweede uitgave, Deel 11, blz. 824.