Nieuwe komeet dendert richting de zon. En is helderder dan de helderste sterren

Er komt weer een spannende komeet aan binnenkort. C/2023 A3 scheert voor het eerst in 80.000 jaar rond de zon en het goede nieuws is: als het een beetje meezit, kunnen we hem zien, al is het pas in het najaar van 2024.

Eind vorige maand werd de komeet opgemerkt door het ATLAS-project van NASA. Dit bestaat uit vier telescopen in Hawaii, Chili en Zuid-Afrika die de hemel afspeuren om op tijd te waarschuwen voor asteroïden. Maar de NASA was niet de eerste. Dat waren de Chinezen, die de komeet in januari al zagen in het observatorium in Tsuchinshan, vandaar de bijnaam van het ding: Tsuchinshan-ATLAS. Sindsdien hebben astronomen over de hele wereld beelden teruggekeken en blijkt dat een telescoop in Californië de komeet al had waargenomen op 12 december vorig jaar.

Haastige spoed
Op dit moment bevindt C/2023 A3 zich tussen Saturnus en Jupiter. Maar hij heeft haast. Met een daverende snelheid van 290.664 kilometer per uur komt hij deze kant op. Waarschijnlijk is de komeet het dichtst bij de aarde op 13 oktober 2024 (noteer in je agenda).

Volgens astronomen maakt de komeet elke 80.660 jaar een rondje rond de zon. Op 28 september volgend jaar is de komeet het dichtst bij onze ster. Dat noemen we het perihelium.

Klein probleempje
Maar het is nog niet zeker dat dit ook allemaal daadwerkelijk gaat gebeuren. Want net als andere kometen, kampt ook deze met het euvel dat hij makkelijk uit elkaar valt als hij het warm krijgt. Kometen hangen aan elkaar van ijs, steen en stof en ze breken vaak in stukken als ze de zon naderen.

Maar als de komeet het volhoudt dan kunnen we hem al in juni volgend jaar spotten met amateurtelescopen. Hij zal dan tussen de aarde en de zon door vliegen op weg naar zijn perihelium. Wie een onbelemmerd uitzicht heeft op de oostelijke horizon krijgt mogelijk nog een glimp te zien van de komeet tijdens het perihelium, vooral als de vreemde bezoeker een lange staart heeft. En dat is heel goed mogelijk, omdat de komeet veel dichterbij de zon komt dan de planeet Venus. Sterker nog, de komeet komt zo dicht bij onze ster dat hij de baan van planeet Mercurius schampt.

Helderder dan helder
Maar voor de meeste mensen zal hij dan grotendeels onzichtbaar zijn in het licht van de zon. Later als de komeet ons zonnestelsel in vliegt bevindt hij zich hoger in de lucht en is hij beter zichtbaar. De beste kans om hem te zien is dus 13 oktober volgend jaar.

Vanaf de Aarde is de komeet dan net zo helder als de helderste sterren. Daarmee is hij beter te zien dan het vorige exemplaar, de groene komeet C/2022 E3, die in januari langskwam. Die komeet had een helderheid van +4,6 en was net zichtbaar met het blote oog. De nieuwe komeet heeft een helderheid van 0,7, met een piek van mogelijk -5 als het stof en het ijs het zonlicht versterken en reflecteren richting de aarde (hierbij geldt: hoe lager het cijfer, hoe meer helderheid). Maar dat is dus allemaal alleen als het ding heel weet te blijven.

Veelbelovend, maar mysterieus
En dat is dus de vraag. Veel is nog onbekend over C/2023 A3. Zo weten we niet eens hoe groot de komeet is. Zonder meer data is het speculeren voor astronomen of de komeet kans heeft om te overleven. Maar het ziet er goed uit volgens onderzoeker Qicheng Zhang van de University of Pennsylvania. De komeet is de meest veelbelovende in jaren als het gaat om de zichtbaarheid met het blote oog vanaf de Aarde, schrijft hij. Tegelijkertijd tempert hij de verwachtingen. ”Dat C/2023 A23 overleeft is op dit moment nog niet gegarandeerd”, aldus Zhang.

We kunnen dus niets anders doen dan afwachten en hopen. Maar met een beetje mazzel staat C/2023 A3 te stralen in oktober volgend jaar.