BESCHRIJVING WOESTIJNBUIZERD

Leefgebied

De woestijnbuizerd leeft in de halfopen laaglandgebieden zoals boomsavannes en halfwoestijnen van de zuidwestelijke Verenigde Staten tot Chili en Centraal-Argentinië.

Uiterlijk

Het is een middelgrote roofvogel. Qua grootte ligt hij tussen een slechtvalk en een roodstaartbuizerd in. De lengte bedraagt 46-59 cm en de spanwijdte bedraagt 103-120 cm. De vrouwtjes zijn ongeveer 10% groter dan de mannetjes. Volwassen mannetjes wegen 546-850 gram, terwijl de vrouwtjes 766-1633 gram wegen.

Ze hebben een donkerbruin verenkleed met kastanjebruine veren op de schouders en de poten. Op de buik en de borst zitten bijna crèmekleurig plekken. Opvallend zijn de witte veren aan de basis van de staart. De lange, sterke snavel is geel aan de basis en is aan het einde lichtgrijs tot donkergrijs. De poten zijn lang en geel van kleur. Jonge vogels zijn veel lichter van kleur.

Omdat deze soort op grote prooien jaagt hebben ze grotere en sterkere poten, met lange klauwen en een grotere haaksnavel dan de meeste andere roofvogels van dezelfde grootte. Qua lichaamsbouw en jachttechniek komt deze soort eerder overeen met de haviken. De Engelse naam Harris Hawk suggereert (onterecht) dat de woestijnbuizerd daarmee meer verwant is. 

Wetenswaardigheden

De woestijnbuizerd is een veel gebruikte roofvogel in de valkerij. Dit komt doordat hij zeer snel leert, wat ook in de natuur gebeurt.

Deze karakteristieken zorgen er echter voor dat amateurs en beginnelingen ze gemakkelijk aanschaffen. Om met roofvogels de valkerij te bedrijven heb je echter een grote basiskennis, een speciale akte, vergunningen, veel vrije tijd, geduld en lessen nodig!

Voedsel in de natuur

Woestijnbuizerds jagen in groepjes onder leiding van een oudere ervaren vogel op allerlei dieren: hagedissen, middelgrote vogels en zoogdieren tot de grootte van een volwassen konijn. De prooi wordt gevangen vanuit een lage glijvlucht of door stootduiken vanaf een lage uitkijkpost. Omdat deze vogels samen jagen kunnen ze ook grotere prooien aan tot 2 kg zoals Amerikaanse blauwe reigers, echte hazen en kalkoenen. In het noorden vormen woestijnkatoenstaartkonijnen met een gewicht van 800 gram de favoriete prooi.

Ze zijn niet zo wendbaar als een havik maar kunnen over grotere afstand hun prooi blijven achtervolgen. De taakverdeling tijdens de jacht verschilt van situatie tot situatie. Waarschijnlijk jagen ze samen omdat er in het woestijnklimaat waar ze leven het voedsel schaars is.

Gedrag

Wat woestijnbuizerds uniek maakt is hun sociaal gedrag. Ze leven in familiegroepen van 2 tot 7 dieren en jagen samen, vergelijkbaar met een roedel wolven. De groepjes hebben een hiërarchische structuur met aan de top een volwassen dominant vrouwtje, gevolgd door volwassen mannetjes en daarna de jongen van voorgaande jaren. De jongen van het vorig jaar blijven bij de ouders, om te observeren en te helpen met het voederen van het nest jongen van het volgende jaar. 

Naast het feit dat woestijnbuizerds samen jagen , en ook elkaar helpen met het bouwen van nesten. Er zijn geen andere roofvogels bekend die elkaar helpen met het bouwen van nesten zoals deze soort doet.

Het territorium van een groepje is ongeveer 5 km².

Predatie

Nesten worden aangevallen door coyotes, steenarenden, roodstaartbuizerd, oehoes, Amerikaanse oehoes en groepen raven. In Chili worden ze ook bedreigd door grijze arendbuizerds.

Voortplanting in de natuur

Het vrouwtje broedt vaak twee/drie keer per jaar maar het eerste broedsel stamt meestal van maart. Ze nestelen in bomen op een hoogte van 5-10 meter, struiken en cactussen. De nesten zijn compact en gemaakt van stokken, plantenwortels en stengels, en worden bekleed met bladeren, mos, schors en wortels van planten. Het mannetje maakt het fundament van het nest waarna het vrouwtje het nest af maakt. Het komt ook voor dat wel drie mannetjes aan het nest bouwen.

De vrouwtjes leggen met tussenpozen van drie dagen 2-5 wit tot blauwachtig witte eieren die soms lichtbruine of grijze spikkels hebben. Vaak zitten er drie vogels op het nest: twee mannetjes en één vrouwtje. Het vrouwtje broedt echter het meest terwijl de mannetjes voor voedsel zorgen en het nest verdedigen. Na 31-36 dagen komen de eieren uit. Na 17 dagen hebben de jongen al een volledig verenpak en na 38 dagen beginnen de jongen ook het gebied buiten het nest te verkennen. Na 45 tot 50 dagen kunnen ze vliegen. De jongen blijven tot drie jaar bij hun ouders waarbij zij ook helpen om nieuwe jongen groot te brengen. Na 2 jaar zijn ze geslachtsrijp.

Woestijnbuizerds worden in de natuur 10-15 jaar oud.

Bedreiging

De woestijnbuizerd heeft een enorm groot verspreidingsgebied en daardoor alleen al is de kans op de status kwetsbaar (voor uitsterven) gering. De grootte van de populatie is helaas niet in beeld gebracht, maar de indruk bestaat dat de woestijnbuizerd in aantallen achteruitgaat. Echter, het tempo van achteruitgang ligt onder de 30% in tien jaar (minder dan 3,5% per jaar). Om deze redenen staat deze buizerd als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.

Opmerking mijnerzijds: Hun aantallen zijn niet bijzonder groot en de Tsjech, die 3 soorten hier in een hok hield verzekerde mij, dat zij wel zeker tot het bedreigde soort mogen worden gerekend!